रडणे ही एक सामान्य बाब आहे. अनेकदा छोट्या छोट्या गोष्टींवरुन ट्रिगर होऊन लोकांना रडू येतं. सामान्यपणे असे म्हणतात की, रडणे ही अतिशय भावुक बाब आहे. पण संशोधनात असे दिसून आले आहे की, मनुष्य का रडतात? डोळ्यातून का येते पाणी? रडल्याने शरीर आणि मेंदू दोन्ही अतिशय हलके होतात. अगदी बाळाचा जन्म झाल्यावरही तो पहिला रडतो. आणि यावेळी बाळ रडल्याने त्याचे आरोग्य उत्तम राहिते. रडण्याचे आरोग्यदायी फायदे काय?
3 प्रकारचे अश्रू असतात?
रिफ्लेक्स अश्रू
सतत अश्रू
भावनिक अश्रू
रिफ्लेक्स अश्रू म्हणजे डोळ्यांमध्ये साचलेली धूळ, घाण आणि धूर स्वच्छ करणारे अश्रू. सतत वाहणारे अश्रू तुमचे डोळे ओले ठेवतात आणि त्यांना संसर्गापासून वाचवतात. भावनिक अश्रूंचेही अनेक फायदे आहेत. सततच्या अश्रूंमध्ये 98 टक्के पाणी असते, तर भावनिक अश्रूंमध्ये ताण संप्रेरके आणि इतर विषारी पदार्थ असतात. संशोधकांना असे आढळून आले आहे की, अश्रू तुमच्या शरीरातून या गोष्टी बाहेर काढतात.
रडणे हा कदाचित स्वतःला शांत करण्याचा सर्वोत्तम मार्ग आहे. संशोधनात असे आढळून आले आहे की रडण्यामुळे पॅरा-सिम्पेथेटिक नर्व्हस सिस्टम (PNS) सक्रिय होते. पीएनएस तुमच्या शरीराला आराम करण्यास आणि पचन करण्यास मदत करते. काही वेळ रडल्यानंतर तुम्हाला शांत वाटू लागते.
जर तुम्हाला नैराश्य येत असेल, तर रडल्याने तुमच्या आजूबाजूच्या लोकांना कळते की तुम्हाला आधाराची गरज आहे. लहान मूलही लक्ष वेधण्यासाठी रडते. असे केल्याने अनेकांना बरे वाटते. दुःखाचा सामना करण्यास मदत मिळते.
दुःख करणे ही एक प्रक्रिया आहे. त्यात दुःख, सुन्नता आणि राग देखील समाविष्ट आहे. शोक करताना रडणे विशेषतः महत्वाचे आहे. हे तुम्हाला या दुःखावर मात करण्यास मदत करते.
दीर्घकाळ रडल्याने ऑक्सिटोसिन आणि एंडोर्फिन बाहेर पडतात. हे चांगले वाटणारे रसायने शारीरिक आणि भावनिक वेदना कमी करण्यास मदत करू शकतात. एकदा एंडोर्फिन बाहेर पडले की, तुमचे शरीर थोडे सुन्न वाटू शकते. त्याच वेळी, ऑक्सिटोसिन तुम्हाला शांत वाटण्यास मदत करते.
रडण्यामुळे वेदना कमी होण्यास मदत होतेच, शिवाय तुमचा मूडही सुधारतो. जेव्हा तुम्ही रडता तेव्हा तुम्ही तुमच्या तोंडातून खूप हवा पटकन आत घेतो, ज्यामुळे मेंदूचे तापमान कमी होते. जेव्हा तुमच्या मनाचे तापमान थंड असते तेव्हा तुमच्या शरीरालाही बरे वाटते. यामुळे मूड सुधारतो.
रडणे म्हणजे फक्त दुःखाला दिलेला प्रतिसाद नाही. कधीकधी तुम्ही खूप आनंदी, घाबरलेले किंवा तणावग्रस्त असतानाही रडता. येल विद्यापीठातील संशोधकांचा असा विश्वास आहे की अशा प्रकारे रडल्याने भावनिक संतुलन पुनर्संचयित होण्यास मदत होते.
तुम्हाला आनंद किंवा दुःख देणाऱ्या गोष्टीला प्रतिसाद म्हणून रडणे सामान्य आहे. रडण्याने तुम्हाला बरे वाटते, म्हणून ते करण्यास लाजू नका. जास्त रडणे देखील चांगले नाही आणि याबद्दल तुमच्या डॉक्टरांशी बोला. जर रडणे तुमच्या दैनंदिन कामांमध्ये अडथळा आणत असेल तर ते तणावाचे लक्षण असू शकते.