जास्त मोबाईल, टीव्ही पाहणाऱ्या मुलींना लवकर येते मासिक पाळी! संशोधनात धक्कादायक खुलासा
जगभरात अनेक गोष्टी झपाट्याने बदलत आहेत. याचा सगळ्यात मोठा परिणाम लहान मुलांच्या दिनचर्येवर होत आहे. यामध्ये सर्वात चिंतेची बाब म्हणजे कमी वयातच मुलींना मासिक पाळी येत आहे. याला कारणीभूत आहे मोबाईल आणि टीव्ही.
)
आजकाल, मुलींना लहान वयातच मासिक पाळी सुरू होते. जिथे पूर्वी 14-16 वर्षे असायची. आता वयाच्या 9-12 व्या वर्षी ते सुरू होताना दिसत आहे. यासोबतच इतरही अनेक समस्या निर्माण होण्याची शक्यता आहे. यामागे अनेक कारणे असू शकतात, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. मुलींमध्ये मासिक पाळी लवकर का सुरू होते आणि यामुळे त्यांना कोणत्या समस्यांना सामोरे जावे लागते?
पहिली मासिक पाळी लवकर का येते?
स्त्रीरोग तज्ज्ञ आणि सेक्सोलॉजिस्ट डॉ. अंजली कुमार आपल्या इंस्टाग्राम पोस्टमध्ये म्हणतात, 'आजकाल मुलींमध्ये पहिली मासिक पाळी लवकर सुरू होते. पहिल्या पाळीच्या सुरुवातीस मेनार्चे म्हणतात. मेनार्चे साधारणपणे 10 ते 16 वयोगटातील होते. आजकाल मासिक पाळीचे सरासरी वय 12.4वर्षे आहे. अनुवांशिक कारणांमुळे ते आधी किंवा नंतर होऊ शकते. जर मुलीच्या आईला किंवा आजीला लहान वयातच मासिक पाळी सुरू झाली तर तिच्यासोबतही असे होऊ शकते. मात्र, आजकाल इतरही अनेक घटक कारणीभूत आहेत.
या 4 कारणांमुळे होतो परिणाम
जास्त स्क्रीन टाईम
किशोरवयात मुले किंवा मुली सतत मोबाईल, टीव्ही, लॅपटॉप स्क्रीन पाहत राहिल्यास मेलाटोनिन सोडण्यास काही तास उशीर होऊ शकतो. याचा परिणाम बॉडी क्लॉकवर होतो. ते डिसिंक्रोनाइझ होऊ शकते. एकदा ते विस्कळीत झाले की, सर्व प्रकारच्या अस्वास्थ्यकर प्रतिक्रिया येऊ लागतात. यापैकी, हार्मोनल असंतुलन आणि मेंदूची सूज प्रमुख आहेत. दुसरीकडे, टॅब्लेट आणि स्मार्टफोनचा नियमित वापर आपल्याला अधिक निळ्या प्रकाशात आणतो. यामुळे हार्मोन्सची पातळी बदलू शकते. यामुळे लवकर मासिक पाळी येण्याचा प्रश्न उद्भवतो.
शारीरिक हालचाल कमी असणे
हे मुख्यत्वे स्क्रीन टाईमशी देखील जोडलेले आहे. स्क्रीन टाइम वाढल्यामुळे मुलांची शारीरिक हालचाल कमी झाली आहे. गहन शारीरिक प्रशिक्षण आणि नकारात्मक ऊर्जा संतुलन यौवन हायपोथालेमिक पिट्यूटरी सेट पॉइंट बदलते. हे प्रीप्युबर्टल स्टेजला लांबवतात. यामुळे यौवन विकास आणि मासिक पाळी येण्यास विलंब होतो.
फास्ट फूड आणि प्रोसेस्ड फूडचं वाढतं प्रमाण
कमी पोषक आहारामुळे मुले लवकर यौवनात प्रवेश करतात. प्रक्रिया केलेले पदार्थ आणि फास्ट फूडमध्ये समृद्ध आहार सामान्य शारीरिक विकासात प्रतिबंध करतो. या पदार्थांमुळे शरीरात चरबीचे प्रमाण वाढते.
लठ्ठपणा
लठ्ठ मुलांमध्ये जास्त प्रमाणात लेप्टिन स्राव होतो आणि सेक्स हार्मोनची पातळी वाढते. यामुळे यौवनाचा लवकर विकास होऊ शकतो. तसेच फास्टफूडमुळे मुलांचं वजन वाढतं. या वाढलेल्या वजनाचा परिणाम मुलींच्या मासिक पाळीवर होताना दिसतो.
उपाय काय?
लहान वयातच स्क्रीन टाइम नियंत्रित करणे खूप महत्वाचे आहे. शारिरीक ऍक्टिविटी या काळात अतिशय महत्त्वाच्या आहेत. जसे की, जिमनॅस्टिक, योगासने आणि नियमित व्यायाम करून, मासिक पाळी काही प्रमाणात वाढू शकते. तसेच पौष्टिक आहाराची सवय लहानपणापासूनच लावणे आवश्यक आहे. प्रक्रिया केलेल्या आणि साखरयुक्त पदार्थांचे नुकसानही त्यांना समजून घ्यावे लागेल.
टीव्ही किंवा कॉम्प्युटरकडे टक लावून दिवसात सहा तासांपेक्षा जास्त वेळ घालवणाऱ्या लहान मुलांमध्ये कमी स्क्रीन टाइम करणाऱ्यांपेक्षा यौवनात जाण्याची शक्यता जास्त असते, असे एका अभ्यासात दिसून आले आहे.
तुर्कस्तानमधील गाझी विद्यापीठातील तज्ज्ञांनी उंदरांना सहा तासांचा निळा प्रकाश (जो स्क्रीनमधून उत्सर्जित केला जातो) किंवा 12 तासांपर्यंत दाखवला आणि प्रकाश वाढीला गती देण्यासाठी पुरेसे असल्याचे आढळले.