मुंबई : Health Special: जर तुम्हाला बाहेरचे पदार्थ खाण्याचे शौकीन असाल तर ही बातमी तुमच्यासाठी आहे. तुम्ही जंक फूड खात आहात का? हे जंग फूड तुमच्या आयुष्यासाठी एकदम घातक आहे. हे जंक फूड तुमचे आयुष्य खात आहे, हे लक्षात घ्या. एका बर्गरमधून 9 मिनिटे, पिझ्झामधून 8 मिनिटे आणि कोल्ड ड्रिंकमधून 13 मिनिटे तुमच्या आयुष्यातील कमी (Life Span)होत आहेत. त्यामुळे सकस पदार्थ खाण्यावर भर द्या.
अमेरिकेतील मिशिगन युनिव्हर्सिटीच्या (Michigan University)शास्त्रज्ञांनी 5853 खाद्यपदार्थांवर केलेल्या संशोधनात असे समोर आले आहे की, जंक फूड हळूहळू लोकांचे आयुष्य खात आहे आणि त्यांचे आयुष्य कमी करत आहे. जगातील प्रतिष्ठित विज्ञान जर्नल नेचरमध्ये प्रकाशित मिशिगन युनिव्हर्सिटीच्या (Michigan University)शास्त्रज्ञांनी केलेल्या अभ्यासात असे दिसून आले आहे की, जर निरोगी व्यक्ती जंक फूड खाण्याची आवड असेल तर बर्गर खाल्ल्याने त्यांचे आयुष्य 9 मिनिटांनी कमी होते. म्हणजेच, जर एखाद्या व्यक्तीने त्याच्या आयुष्यात 160 बर्गर खाल्ले तर त्याचे आयुष्य 1 दिवसाने कमी होईल.
त्याचप्रमाणे 1 पिझ्झा, एखाद्या व्यक्तीचे आयुष्य 8 मिनिटांनी कमी करु शकतो, तर उन्हाळ्यात शरीराला आराम देण्यासाठी तुम्ही जे कोल्ड ड्रिंक प्याल ते तुमचे आयुष्य 13 मिनिटांनी कमी करु शकते, असे धक्कादायक वास्तवपुढे आले आहे. 1 हॉट डॉग एखाद्या व्यक्तीचे आयुष्य अर्ध्या तासापेक्षा कमी करू शकतो. तसेच मैक्रोनीची एक प्लेट तुमची मौल्यवान 3 मिनिटे तुमच्या आयुष्यातून कमी करु शकते, असे संशोधनात स्पष्ट झाले आहे.
अमेरिकन शास्त्रज्ञांनी जंक फूडमधून जास्त कॅलरीज आणि कार्बन फूड फूटप्रिंट असलेल्या रोगांवरील जागतिक डेटाची तुलना केली. ज्याच्या मदतीने शास्त्रज्ञ या निष्कर्षापर्यंत पोहोचले की जंक फूड लोकांचे आयुष्य खात आहे आणि कमी करत आहे. अमेरिकन शास्त्रज्ञांनी त्यांच्या संशोधनात असेही सांगितले की, सिगारेटमुळे एखाद्या व्यक्तीचे आयुष्य 11 मिनिटांनी कमी होते, त्यामुळे हे जंक फूड एखाद्या व्यक्तीसाठी सिगारेटइतकेच धोकादायक आहे.
मॅक्स हॉस्पिटल, दिल्ली येथील गॅस्ट्रोएन्टेरोलॉजिस्ट डॉ. निशांत नागपाल यांच्या मते, जंक फूडमध्ये खूप जास्त कॅलरी आणि कार्बन फूड असते आणि जर एखाद्या व्यक्तीने ते खाल्ले तर त्याला लठ्ठपणा ते हृदयविकार, मधुमेह, कोलेस्टेरॉल, उच्च रक्तदाब, उच्च रक्तदाबाचा त्रास होऊ शकतो. व्यक्ती अनेक आजारांना बळी पडते. जे एखाद्या व्यक्तीचे आयुष्य कमी करण्यात मोठी भूमिका बजावतात.
आजच्या काळात जंक फूडची सवय लोकांना लठ्ठपणाचा बळी तर बनवत आहेच, पण कमी वयातच लोकांना हृदयविकारही देत आहे. मॅक्स हॉस्पिटलचे कार्डिओलॉजिस्ट डॉ. बलबीर सिंह यांच्या म्हणण्यानुसार, ह्रदयविकार, उच्च रक्तदाब यांसारख्या आजारांच्या रुग्णांप्रमाणे आज डॉक्टरांचा पूर येत आहे. या वर्षी एप्रिलमध्ये ब्राझीलच्या एसएओ पाउलो युनिव्हर्सिटीने साडेतीन हजारांहून अधिक लोकांवर 5 वर्षांपासून केलेल्या अभ्यासात असे समोर आले आहे की, जे लोक जंक फूड जास्त खातात, त्यांचे पोट बाहेर जाते आणि यकृताजवळील खालचे अंग आणि आतडे. जमा झाल्यामुळे उच्च रक्तदाब, हृदयविकार, टाइप 2 मधुमेह, उच्च कोलेस्टेरॉल यांसारखे आजार बळावतात.
ब्राझीलच्या एसएओ पाउलो युनिव्हर्सिटीच्या संशोधनात, जर्नल ऑफ द अॅकॅडमी ऑफ न्यूट्रिशन अँड डायटेटिक्समध्ये प्रकाशित झाले आहे, असे आढळून आले की 12 ते 19 वर्षे वयोगटातील ज्यांनी त्यांच्या एकूण आहाराच्या 64 टक्के जंक फूड खाल्ले, त्यापैकी 52 टक्के लोकांना पोटाच्या समस्या होत्या. पोटातून बाहेर पडण्याच्या समस्येव्यतिरिक्त 63 टक्के लोकांच्या खालच्या बाजुला यकृत आणि आतड्यांजवळ चरबीचे साठते, ज्यामुळे या तरुणांना उच्च रक्तदाब, हृदयरोग, टाइप 2 मधुमेह, उच्च कोलेस्टेरॉल यांसारख्या आजारांचा संसर्ग होण्याचा धोका असतो.
अनेक तज्ज्ञ जंक फूड खाण्याच्या सवयीला व्यसन म्हणतात. कारण जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला कोणतेही जंक फूड आवडते. तेव्हा त्या व्यक्तीला ते पुन्हा पुन्हा खावेसे वाटू लागते. खरं तर, जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला जंक फूडची चव आवडते तेव्हा त्या व्यक्तीच्या शरीरात डोपामाइनसारखे हार्मोन्स बाहेर पडतात आणि त्या व्यक्तीला चांगले वाटते. येथूनच व्यसनाची प्रक्रिया सुरू होते आणि व्यक्ती पुन्हा पुन्हा जंक फूड खाण्याची इच्छा व्यक्त करु लागते. कदाचित त्यामुळेच आज चाट, समोसा, बर्गर, पाणीपुरी पाहून लोक तुटून पडतात आणि ते खाल्ल्याशिवाय स्वतःला रोखू शकत नाहीत.
अमेरिकेतील मिशिगन युनिव्हर्सिटीच्या (Michigan University) शास्त्रज्ञांनी केलेल्या 5853 खाद्यपदार्थांमध्ये जंक फूडसोबतच फळे आणि भाज्यांचाही समावेश करण्यात आला आहे. शास्त्रज्ञांना त्यांच्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की, एक केळं खाल्ल्याने व्यक्तीचे आयुष्य साडे तेरा मिनिटांनी वाढते. टोमॅटोमुळे व्यक्तीचे आयुष्य वाढते. आयुष्य 4 मिनिटांनी आणि एवोकॅडो दीड मिनिटांनी. त्याचप्रमाणे, पीनट बटर आणि जॅम असलेले सँडविच एखाद्या व्यक्तीचे आयुष्य 33 मिनिटांनी वाढवते. आहारतज्ज्ञ रितिका समद्दार यांच्या मते, आजच्या युगात मसालेदार जिभेला आळा घालणे कठीण आहे, परंतु आठवड्यातून एकदा जंक फूड खाल्ले तर कदाचित हानी कमी होईल आणि रोगांचे घर बनण्यापासून माणूस वाचेल. उर्वरित व्यक्तींनी दिवसभरात काही तास व्यायाम केल्यास, फळे खाल्ल्यास लठ्ठपणा आणि त्यामुळे होणाऱ्या आजारांवर मात करता येते.
जागतिक आरोग्य संघटनेच्या (WHO) अंदाजानुसार, आज जगातील 190 कोटी लोक लठ्ठपणाचे बळी आहेत, त्यातील एक प्रमुख कारण म्हणजे खाणेपिणे. अशा परिस्थितीत, तुम्हाला तुमच्या आयुष्यातील मौल्यवान मिनिटे कमी करायची नसतील, तर तुमच्यासाठी काही सूचना आहेत.
1) प्रक्रिया केलेल्या अन्नाऐवजी संपूर्ण अन्न म्हणजे फळे, भाज्या, धान्ये खा.
२) खूप गोड आणि तेलकट खाणे टाळा, तसेच साखरयुक्त रस कमी प्या.
३) दिवसभरात किमान 1 तास व्यायाम आणि योगासने करा.
4) भरपूर पाणी प्या आणि रात्री 11 वाजण्याआधी झोपा, जेणेकरून तुमचे अन्न चांगले पचते.