मधलं मुलं इतर भावंडांपेक्षा का असतं वेगळं? अभ्यासात झाला मोठा खुलासा

प्रत्येक व्यक्तीच्या विकासात त्यांच्या भावंडांचा खूप मोठा वाटा असतो. भावंडं एकमेकांकडून बऱ्याच गोष्टी शिकत असतात. असं असताना मधलं मुलं हे कायमच दुर्लक्षित असतं. पण संशोधनात असा खुलासा झाला आहे की, हे मुलं काम वेगळं आणि महत्त्वाचं असतं. अभ्यासानुसार, जन्मक्रम व्यक्तिमत्त्व घडवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतो, काही वैशिष्ट्ये बहुतेकदा भावंडांच्या स्थानाशी संबंधित असतात. उदाहरणार्थ, मोठ्या भावंडांना सामान्यतः अधिक जबाबदार आणि सक्रिय मानले जाते, जे ‘elder daughter syndrome' या संकल्पनेने ओळखले जाते. 

दरम्यान, लहान भावंडांना अनेकदा शांत आणि आरामशीर मानले जाते, ज्यामुळे त्यांना‘the spoiled brat.’ असे लेबल मिळते. पण या सगळ्यात मधलं भावंड हे कायमच दुर्लक्षित असते. इतर भावंडांशी जोडल्या जाणाऱ्या स्टिरियोटाइप्सप्रमाणेच, मध्यम मूल ‘middle child syndrome' ने ओळखले जाते.

वेबएमडीने वर्णन केल्याप्रमाणे, याला काही गोष्टी जबाबदार आहेत. जसे की, पालकांकडून कमी लक्ष मिळणे, भावंडांनी केलेल्या चुका झाकणे. मध्यम मुलाची ही संकल्पना अनेक चित्रपट आणि शोमध्ये देखील चित्रित केली गेली आहे. जेना ओर्टेगाचा डिस्ने शो स्टक इन द मिडल एका मध्यम मुलाच्या तिच्या अनेक भावंडांसह संघर्षांचे चित्रण करतो. तसेच बहुतांश घरात तसाच अनुभव असल्याच समोर आलं आहे. 

पण एका अभ्यासात मध्यम मुलं म्हणजे मधली मुलं ही अतिशय वेगळी असल्याचं म्हटलं जात आहे. त्यांच्यामध्ये असलेले विशेष गुण त्यांचं वेगळंपण अधोरेखित करतात. 

मध्यम मुलाचे जिंकणारे गुण

मधल्या मुलामध्ये खास गुण असतात. ही मुलं इतर मुलांच्या तुलनेत वेगळी असतात. अभ्यासात हेक्साको पर्सनॅलिटी इन्व्हेंटरीचा वापर करण्यात आला, जो सहा गुण मोजणारा एक साधन आहे: प्रामाणिकपणा-नम्रता, भावनिकता, बहिर्मुखता, सहमतता, कर्तव्यदक्षता आणि अनुभवासाठी मोकळेपणा असे गुण या मुलांमध्ये असतात. 

निष्कर्षांवरून असे दिसून आले की, मध्यम मुलांनी प्रामाणिकपणा-नम्रता आणि सहमत या स्वभावामध्ये सर्वोच्च गुण मिळवले. सहमती ही एक अशी वैशिष्ट्ये आहेत जिथे एखादी व्यक्ती दयाळू आणि इतरांशी जुळवून घेते.

मध्यम मुले प्रामाणिक आणि नम्र असतात. त्यांचा इतरांबाबत असलेला दृष्टिकोन महत्त्वाचा असतो. त्यांच्यात इतरांना क्षमा करण्याची प्रवृत्ती देखील जास्त असते.

मोठ्या आणि लहान भावंडांच्या भांडणात अडकलेली ही मुलं तडजोड आणि सहकार्यासारखे गुण देखील दाखवतात.

संशोधकांनी असेही उघड केले की, मध्यमवयीन मुले त्यांच्या वैयक्तिक फायद्यासाठी हाताळणी करण्याची शक्यता कमी असते.