Cyclone Biparjoy: 90ની ઝડપે ઝાડ અને થાંભલા ઉડે... પણ આ તો 150ની સ્પીડે આવે છે, સાચવજો

Cyclone Biparjoy: ચક્રવાત બિપરજોય ગુજરાતના જખૌ બંદરથી લગભગ 120 કિ.મી દૂર છે. સાંજ સુધીમાં કિનારો પાર કરશે. હવામાન વિભાગે જણાવ્યું છે કે વાવાઝોડા વખતે પવનની ઝડપ 120 પ્રતિ કલાકની રહેશે, પરંતુ સવાલ એ છે કે જોરદાર પવનના કારણે કેટલું નુકસાન થાય છે? જ્યારે આપણે શ્વાસ લઈએ છીએ તે હવા મૃત્યુ અને નુકસાનનું કારણ બને છે. જાણો તોફાની પવનની ઝડપ કેટલી ખતરનાક છે? આ સ્થિતિ વચ્ચે તમે અંદાજો લગાવી શકો છો કે આ ચક્રવાત કેટલું ખતરનાક હોઈ શકે છે, માટે ખોટી અફવાહો પર ધ્યાન આપ્યા વિના તમે સરકારી નિર્દેશોનું પાલન કરો.

કહેવાય છે કે, બિપોરજોય વાવાઝોડાને ધ્યાનમાં રાખી 150 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે પવન ફુંકાશે. ત્યારે આવા સમયે સૌથી મોટો સવાલ એ છે કે, 90ની સ્પીડમાં તો પવન ફુંકાય તો ઝાડ, થાંભલા અને કાચા મકાનો ઉડી જાય છે, તો કલ્પના કરો કે જ્યારે 150ની સ્પીડે પવન ફુંકાશે તો, કેવી તબાહી મચશે. તેનો અંદાજ લગાવવો પણ મુશ્કેલ છે.

ચક્રવાતી તોફાન બિપરજોય જ્યારે ગુજરાતમાં પહોંચશે ત્યારે પવનની ઝડપ 150 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની આસપાસ રહેશે. આ જોરદાર પવનથી નુકસાન થશે કે કેમ તે પ્રશ્ન છે. તમે એ રીતે સમજો છો કે જ્યારે 150 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે દોડતી કાર ક્યાંક અથડાઈ જાય છે, તો તેની અંદર બેઠેલી વ્યક્તિ બચતી નથી.

90ની સ્પીડમાં તો ઝાડ ઉખડી જાય
બિપરજોયની જેટલી સ્પીડ છે, તેટલી સ્પીડ ગતિમાન એક્સપ્રેસ, વંદે ભારત જેવી ભારતીય ટ્રેનોની છે. થોડો વિચારો કે, જ્યારે 35-40ની સ્પીડમાં પવન ફુંકાય તો ઝાડ અને થાંભલા ઉખડી જાય છે. જ્યારે પવનની ગતિ તેનાથી થોડી વધે તો સ્પીડ 70-90 કિમી પ્રતિ કલાકની થાય તો, ઝાડ, થાંભલાની સાથે સાથે કાચા મકાનો પણ પડી જાય છે. જ્યારે હવાની ગતિ 100-150 કિમી પ્રતિ કલાક હોય તો માણસો પણ ઉડી જાય તેવી સ્થિતિનું નિર્માણ થાય છે. તો વિચારે 150 કિ.મીની ઝડપે ફૂંકાતા પવનથી કેવી તબાહી મચશે.

પવનની ગતિ તોફાનની તાકાત 
ભારતીય હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, જો ચક્રવાતી તોફાનના કારણે પવન 31 કિલોમીટર પ્રતિ કલાક અથવા તેનાથી ઓછી ઝડપે આગળ વધે છે, તો તેને ઓછા દબાણનું ચક્રવાત કહેવામાં આવે છે. જ્યારે પવન 31 થી 49 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે વધે છે, ત્યારે તેને ડિપ્રેશન કહેવામાં આવે છે. 49 થી 61ની ઝડપે ડીપ ડિપ્રેશન, 61 થી 88ની ઝડપે ચક્રવાતી તોફાન, 88 થી 117ની ઝડપે તીવ્ર ચક્રવાતી તોફાન અને 121 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે સુપર સાયક્લોન. એટલે કે Biperjoy આ સમયે સુપર સાયક્લોન બનવાની આરે છે.

કેટેગરી ઝડપ પ્રમાણે નક્કી કરવામાં આવે છે
NDM અનુસાર, જો ચક્રવાતી તોફાનના સમયે પવનની ગતિ 120 થી 150 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે ચાલી રહી હોય, તો તેને 01 શ્રેણીનું ચક્રવાત કહેવામાં આવે છે. આ સ્પીડમાં ઓછું નુકશાન થાય છે. 02 કેટેગરી એટલે કે 150 થી 180ની ઝડપે મધ્યમ નુકસાન, 03 કેટેગરી એટલે કે 180 થી 210ની ઝડપે વધુ નુકસાન, 04 એટલે કે 210 થી 250ની ઝડપે ગંભીર નુકસાન અને પાંચમી કેટેગરી 250 કિમી પ્રતિ કલાક અથવા તેનાથી વધુની ઝડપે તોફાન રચાય છે. તે ભયંકર નુકસાન આપીને જાય છે.

165ની સ્પીડમાં 10,000 લોકોના જીવ ગયા હતા
આજથી 25 વર્ષ પહેલા 1998માં ગુજરાતમાં તોફાન આવ્યું હતું. તે સમયે 165 કિમી પ્રતિ કલાકની સ્પિડથી પવન ફુંકાયો હતો. આ તોફાને ગુજરાતની સાથે સાથે સમગ્ર દેશમાં ભયંકર તબાહી મચાવી હતી. ગુજરાત એકલામાં 1000 જેટલા લોકોના મોત થયા હતા. દેશભરમાં લગભગ 10 હજાર લોકોના મોત થયા હતા. સારી વાત એ છે કે, બિપરજોયથી હજુ સુધી કોઈ ખાસ નુકસાન થયું નથી.

ચક્રવાત બિપરજોયની પવનની ગતિ

હવે જાણો પવનની ઝડપે શું થાય છે

• 2 કિમી/કલાક: તેને શાંત પવન કહેવામાં આવે છે. આમાં ધુમાડો સીધો ઉપર જાય છે.
• 2-5 કિમી/કલાક: હળવો પવન એટલે કે ધુમાડો સહેજ લહેરાતા સાથે ઉપર તરફ વધે છે.
• 6-11 KM/કલાક: ચહેરા પર પવન અનુભવાય. પાંદડા અને હળવા ડાળીઓ ખસવાનું શરૂ કરે છે.
• 12-19 KM/કલાક: ધ્વજ લહેરાવવાનું શરૂ કરે છે. ઝડપથી ધ્રુજારી સાથે પાંદડા તૂટવા લાગે છે.
• 20-29 કિમી/કલાક: ધૂળ અને કાગળ જેવી વસ્તુઓ પવન સાથે ઉડવા લાગે છે.
• 30-39 કિમી/કલાક: નાના વૃક્ષો લહેરાતા હોય છે. તળાવો અને નદીઓમાં મોજા ઉછળવા લાગે છે.
• 40-50 કિમી/કલાક: ઝાડની જાડી ડાળીઓ હલાવે છે. ઇલેક્ટ્રિક વાયરો અથડાવા લાગે છે. છત્રી સંભાળવી મુશ્કેલ છે.

ચક્રવાત બિપરજોયની પવનની ગતિ

• 51-61 કિમી/કલાક: આખું ઝાડ ધ્રૂજવા લાગે છે. પવનની વિરુદ્ધ દિશામાં ચાલવું મુશ્કેલ બની જાય છે.
• 62-74 કિમી/કલાક: ઝાડમાંથી ડાળીઓ તૂટવાનું શરૂ કરે છે. પવનની વિરુદ્ધ દિશામાં ચાલવું ખૂબ મુશ્કેલ બની જાય છે.
• 75-87 KM/કલાક: ઇમારતોને હળવું નુકસાન શક્ય છે. વિન્ડોઝ તૂટી શકે છે. લાઇટ છત ઉડી શકે છે.
• 88-101 KM/કલાક: વૃક્ષો ઉખડવા લાગે છે. વીજ થાંભલા અને વાયરો તૂટવા લાગે છે.
• 102-116 KM/કલાક: આ ઝડપે પવન ભારે નુકસાન કરવાનું શરૂ કરે છે. પાર્ક કરેલી કાર સરકવા લાગે છે. દરિયામાં મોજાં તેજ થાય છે.
• 117 KM/કલાકથી વધુ: આ ઝડપ પછી પવન પાયમાલી સર્જે છે. નદીઓ, સરોવરો અને દરિયામાં ઊંચા મોજા ઉછળતા હોય છે. પૂરનો ભય છે. બારીઓ અને દરવાજા તૂટી જાય છે. લોકો ઉડી શકે છે. નાના પ્રાણીઓ ઉડી શકે છે.